Welke buitenboordmotor heb ik nodig?

Voor veel soorten pleziervaart is de buitenboordmotor de oplossing. Maar welke buitenboordmotor heb ik nodig? Wat is bij een buitenboordmotor beter, tweetakt of viertakt? Wat is de juiste schroef? Is een grotere buitenboordmotor een betere motor? In dit artikel beantwoorden wij een aantal van de meest besproken vragen.

Een tweetakt buitenboordmotor of een viertakt buitenboordmotor?

Dit is een lastige vraag. En we zullen direct uitleggen waarom. Het is alsof je vraagt of een Mercedes beter is dan een BMW.

Het technische deel

Eerst het technische onderscheid en verschil tussen tweetakt- en viertaktmotoren. Viertakt buitenboordmotoren, net zoals de motor in de auto op uw oprit, verbranden benzine in de cilinders, waarbij de smeerolie door een apart systeem circuleert. Olie en benzine komen in een viertakt buitenboordmotor dus niet samen, tenzij er een defect is. Tweetaktmotoren daarentegen verbranden een mengsel van benzine en olie. De twee komen in dit geval dus wel samen tot verbranding.

Traditionele tweetakten werden via een carburateur of injector via een inlaatklep in de cilinder gevoed met een olie-gasmengsel. Tijdens een deel van deze toevoer stond ook de uitlaatklep open, waardoor tot wel 30 procent van de brandstof onverbrand ontsnapte. Hierdoor was de motor erg onzuinig.

Spoel vooruit naar de tweetaktmotoren met directe brandstofinspuiting (DFI) die tegenwoordig veel gebruikt worden. De brandstof wordt hierbij met precieze timing in de cilinder gespoten terwijl de zuiger de uitlaatklep bedekt. Er is geen verlies van brandstof. (Bij viertaktmotoren vinden de inlaat en uitlaat dankzij de vier zuigerslagen per cyclus op verschillende tijdstippen plaats). Zowel DFI tweetakt- als viertaktmotoren leveren een veel lager brandstofverbruik dan traditionele tweetaktmotoren, omdat ze door de computer worden aangestuurd en vrijwel alle brandstof verbranden.

Een aantal jaar geleden werd nog gedacht dat tweetakt motoren inherent sterker waren dan viertakt motoren. Dit is echter over tijd veranderd, en tegenwoordig maakt het niet veel meer uit. Het is inmiddels een kwestie van voorkeur geworden. Ook de gedachte dat tweetakten meer lawaai maken, stinken en onzuinig zijn is tegenwoordig niet meer waar.

Het alsmaar kleiner wordende verschil tussen tweetakt- en viertakt buitenboordmotoren

• Viertakt buitenboordmotoren zijn stiller dan de tweetakt variant, maar het verschil wordt kleiner.
• Tweetakt DFI’s zijn lichter dan viertakt buitenboordmotoren, maar het verschil wordt steeds minder groot.
• Tweetakt buitenboordmotoren trekken iets sneller op dan viertakt, maar ook dit verschil wordt steeds kleiner.

Alleen al door deze drie factoren, kun je zien dat het niet veel uitmaakt of je een viertakt buitenboordmotor of een tweetakt buitenboordmotor nodig hebt.

Dubbele buitenboordmotor

Het ziet er enorm spectaculair uit: twee buitenboordmotoren, of misschien zelfs drie of meer. Maar wat is hier nou het nut van? En hoe weet je of je meerdere buitenboordmotoren nodig hebt?

Je ziet vaak meerdere motoren achter een boot, wanneer de boot gebruikt wordt voor de visserij of voor verre tochten. Vaak worden in dit geval niet alleen gebruikt om harder te kunnen varen en een ruigere zee te kunnen trotseren. In veel gevallen zijn ze ook geïnstalleerd voor een noodgeval. Denk aan de (financiële) gevolgen wanneer een vissersboot midden op zee stil komt te liggen, of wanneer een particuliere veerboot de passagiers niet naar de overkant kan brengen doordat de enige motor uitvalt.

Het hebben van meerdere buitenboordmotor wordt dus vaak gezien als een verzekering in het geval van uitvallen van de andere motor. Belangrijk is dan wel dat beide motoren onafhankelijk van elkaar opereren. Dit moet dan ook het geval zijn met betrekking tot onder andere de accu en brandstof.

Fanatieke watersporters gebruiken vaak sterke buitenboordmotoren. Zo heb je voor mono-waterskiën enorm veel motorkracht nodig, maar ook het trekken van een grote funtube achter de boot, zoals een achtpersoonsbanaan, behoeft veel PK’s. Deze PK’s hoeven echter niet uit meerdere motoren te komen. Uiteindelijk blijft de kracht uit de motoren hetzelfde, of het nou twee keer 100 PK is, of één keer 200 PK.

Echter, waar het wel verschil maakt, is bij het sturen. Wanneer de schroef namelijk in tegenovergestelde richting draait bij het aanleggen en sturen, heb je geen last van het schroefeffect, waarbij het achterschip naar een bepaalde kant draait.

Je hebt dus niet persé een dubbele buitenboordmotor nodig. Dit is alleen aan te bevelen bij grote boten die veel sturing nodig hebben, als verzekering tegen een defecte motor of wanneer je meer PK wil hebben dan mogelijk is in één motor.

Hoeveel PK buitenboordmotor heb ik nodig?

Het is het best om een sterke motor te kopen die is aanbevolen door de maker. Het maximale aantal PK’s staat op het inspectieplaatje van de boot. Dit is hetzelfde plaatje waar ook het aantal maximale personen en gewicht op staat. Het is aangeraden om voor de maximaal aangegeven hoeveelheid PK’s te gaan. Het is absoluut af te raden om te weinig PK’s achter je boot te hangen, al is het alleen al omdat je snel genoeg weg wilt kunnen komen wanneer er een storm op komst is.

Welke schroef voor mijn boot?

De fabrikant van uw buitenboordmotor heeft er waarschijnlijk een degelijke, gangbare schroef opgezet. Zo niet, dan heeft de dealer dat waarschijnlijk wel gedaan. Maar als een van hen de perfecte propeller voor u heeft geïnstalleerd, was dat waarschijnlijk stom geluk: de juiste propeller hangt af van hoe u uw boot gaat beladen en hoe u hem gaat gebruiken. Het komt daarom zelden voor dat u uw buitenboordmotor koopt met een perfecte schroef er op.

Eerst wat basisinformatie over bootschroeven. Een schroef wordt gemeten in diameter en pitch. De diameter kent u natuurlijk nog van de meetkunde op de middelbare school. Propeller pitch is de theoretische afstand die de propeller zou afleggen in een volledige omwenteling als er geen verlies aanwezig was.

Toerental en schroef buitenboordmotor

Even afgezien van de propeller zelf, bedenk dat motorfabrikanten de pk’s van hun producten bij een bepaald toerental berekenen, waarbij toerentallen worden ingesteld voor top-end functionering. Hij bereikt die top-end functionering alleen als hij wordt aangedreven door de juiste schroef. Het aantal PK’s die je buitenboordmotor werkelijk overbrengt is dus afhankelijk van de schroef die op de motor zit.

Als de schroef de motor te veel toeren laat maken, kan er slijtage en wrijving optreden. Andersom, wanneer de schroef de motor verhindert om dat toerental te bereiken, komt hij niet tot zijn recht en riskeert u daarnaast andere schade. U kunt uw motor beschermen en de prestaties verbeteren door de juiste pitch te kiezen.

Door het gas van uw motor volledig open te trekken, kun je de propeller testen. Als u boven het maximum toerental zit, dan moet u een lagere schroef pitch nemen. De propeller is het beste wanneer deze het maximale toerental aangegeven op de buitenboordmotor bereikt. Het is erg belangrijk dat het maximale toerental niet overschreden wordt. Dit veroorzaakt schade aan de boot.

De motor moet dus net onder het maximale toerental zitten. Het zorgt voor schade aan de motor wanneer je hier boven zit en de motor komt niet tot zijn recht als je hier onder zit. Op deze manier zorg je er dus voor dat je motor niet beschadigd raakt en zijn top performance behaalt!

Je kunt soms bij een dealer een schroef gratis uitproberen. Je moet deze dan natuurlijk wel onbeschadigd inleveren, dus wees voorzichtig en scheur niet als een gek door potentieel ondiep water.

Belangrijke dingen om te weten over schroeven

• De conditie van de schroef is belangrijker dan de soort schroef. Een beschadigde schroef zorgt er voor dat de schroef uit balans is en assymetrische omwentelingen maakt. Dit zorgt ervoor dat de motor trilt en beschadigd raakt.
• Een schroef met meer bladen (4 bladen vs. 3 bladen) zorgt ervoor dat de boot sneller in plané komt. Komt je boot zelfs met vier schroefbladen moeilijk in plané? Installeer dan een hydrofoil op je buitenboordmotor. Dit helpt enorm wanneer je boot moeizaam planeert.

Tips voor het onderhoud van je buitenboordmotor

• Spoel je buitenboordmotor na elk gebruik in (zout!) water.
• Kijk de schroef vaak na. Dit zorgt ervoor dat je niet onnodig schade oploopt aan de buitenboordmotor zelf of vermogen verliest. Ook algen- of mosselopbouw kan tot schade aan de schroef en motor leiden.
• Test de buitenboordmotor op het droge met behulp van doorspoelklemmen wanneer deze nog op de trailer staat. Door dit voor vertrek te doen, leg je de boot niet voor niks in het water. Daarnaast is het verschrikkelijk lastig om je stuurloos weer terug op de trailer te krijgen wanneer de motor het niet doet. Door de motor na het varen te testen, zorg je er voor dat de leidingen schoon spoelen en kun je goed bekijken of de schroef beschadigd is of dat er iets rammelt.
• Vul de brandstoftank altijd tot hij vol is. Dit zorgt er voor dat er zo min mogelijk condensatie kan bestaan in de tank. Water in de brandstoftank kan zorgen voor defecten aan de motor.

Hup, naar de dealer!

We hopen dat je na het lezen van dit artikel een idee hebt waar je op moet letten bij het kiezen van een buitenboordmotor. Zo kun je gerichter vragen stellen aan de dealer over welke buitenboordmotor jij nodig hebt.